Team
De organisatie van de club is in handen van de procesbegeleiders. Richting wordt bepaald door de kerngroep. Dat is een groep invloedrijke vrijwilligers, samen vormen zij een vertegenwoordiging vanuit het digitaliserende energiesysteem. De kerngroepleden bepalen de inhoudelijke koers. Ze dragen inhoudelijke vraagstukken aan en seleceteren de juiste deelnemers op het juiste moment.
Procesbegeleiders:
- Xander Smit (Secretaris, Via34)
- Michiel Damoiseaux (Procesbegeleider en facilitator bijeenkomsten, Studio Holon)
Kerngroepleden:
- Aldert de Jongste (ECP vertegenwoordiger binnen de nationale Data Sharing Coalition)
- Arash Aazami (Unify)
- Hanke Nijman (Digitale Samenleving, VNG)
- Harold Veldkamp (Programmadirecteur Digitalisering Topsector Energie)
- Maarten de Vries (Programmamanager Smart Energy TKI Urban Energy, Topsector Energie)
- Martine Verweij (Director MVI-Energy, Topsector Energie)
- Michiel Sintenie (Innovatie Manager Europa, Vattenfall)
- Nicole Kerkhof-Damen (Senior Advisor Energie Innovatie - smart energy systems (SES), RVO)
- Pallas Agterberg (Challenge Officer, Alliander)
- Rinie van Est (Themacoordinator Rathenau Insituut)
- Romy Dekker (Researcher at Rathenau Instituut)
De activiteiten van de Club van Wageningen
- We brengen het netwerk persoonlijke titel bij elkaar, onder andere op onze bijeenkomsten.
- Op die bijeenkomsten gelden de Chatham House Rules zodat iedereen als individu vrij kan spreken;
- We ontdekken met behulp van praktijkvoorbeelden en vanuit verschillende perspectieven wat de moeilijke systeemvragen zijn zodat we ze begrijpelijk kunnen maken voor alle actoren;
- We stellen fundamentele vragen ten aanzien van die systeemvragen, gekoppeld aan publieke waarden en geinspireerd door onze missie;
- We delen inspiratie met elkaar over mogelijke oplossingen, denk bijvoorbeeld aan nieuwe producten en diensten, concepten of technologische innovatie.
- Werken aan oplossingen doen de deelnemers zelf, in hun eigen context.
Regelmatige bijeenkomsten
Halfjaarlijks organiseren we vanuit de Club van Wageningen een bijeenkomst voor maximaal 60 genodigden waarin we door selectieve uitnodiging een goede veregenwoordiging uit het ecosysteem borgen. In de bijeenkomst kijken we met de deelnemers terug op het afgelopen half jaar, delen we inzichten en bespreken we welke vraagstukken in het komende half jaar van belang zijn. Tussentijds organiseren we verdiepingsmomenten rondom vraagstukken uit de praktijk. Op deze manieren leren we van elkaar hoe we onze missie kunnen realiseren.
Invloedrijke voortrekkers uit de energiewereld werken samen aan de missie
Het ontstaan van het netwerk
De Club van Wageningenis een verandernetwerk dat ontstaan is in een drie daagse bijeenkomst in juni 2018 in Wageningen. Daar kwamen zo'n 50 van de beste denkers en doeners op dit gebied samen om de spelregels voor een eerlijke, inclusieve, democratisch bestuurbare digitale energiemarkt te ontwerpen.
Het verandernetwerk ambieert een eerlijke, inclusieve democratisch bestuurbare digitale energiemarkt. De club heft zichzelf op als de missie gerealiseerd is. De deelnemers zijn invloedrijke voortrekkers uit de energiewereld die de missie van de Club van Wageningen onderschrijven. Wij noemen ze rode bollen in het systeem, veranderaars. Ze werken bij energiebedrijven, netbeheerders, de wetenschap, prosumers, de overheid en startups.
Het zijn mensen die beseffen dat het nodig is dat we af en toe uit onze dagelijkse context met onze dagelijkse uitdagingen stappen en het hele systeem bekijken en daar vrijwillig aan bijdragen. Mensen die beseffen dat er vraagstukken zijn die groter zijn dan hun eigen organisatie, waarbij je het soms gewoon even niet meer weet.
Persoonlijke titel
Ze spreken daarom in de context van de club niet namens hun organisatie, maar gebruiken wel hun kennis en ervaring bij het kijken naar de grote uitdagingen die we op willen lossen. Daarmee leveren de organisaties een bijdrage aan het geheel. Om te zorgen voor een veilige context werken op bijeenkomsten volgens de Chatham House Rule:
"When a meeting, or part thereof, is held under the Chatham House Rule, participants are free to use the information received, but neither the identity nor the affiliation of the speaker(s), nor that of any other participant, may be revealed."
Hernieuwde focus na 5 jaar Club van Wageningen
Digitalisering en de decentraliserende energietransitie in een stroomversnelling
De eerste vijf jaar jaren stonden voor de Club van Wageningen in het teken van het ontrafelen van het vraagstuk in al zijn facetten. Het echt snappen en voelen van het probleem en het doorgronden van de complexiteit. Gelijktijdig kwam de transitie naar een decentraliserend systeem in de versnelling. Het afstemmen van lokale opslag, opwek en verbruik is relevant. Dat is geen vraag meer. Of het nou een bedrijventerrein is, een huis, een woonwijk of een heel gebied. Op veel plekken in Nederland wordt eraan gewerkt. Vaak vanuit de noodzaak van bijvoorbeeld congestie, maar zeker ook gedreven door het verlangen om een duurzame wereld te creëren. Concrete voorbeelden: De termen ‘Smart Grids’ en ‘Digital Twins’ worden gemeengoed. Het onderwerp 'datadelen' gaat uit de abstractie en het gesprek tussen de verschillende partijen wordt gevoerd bij MFF BAS. Er zijn gesprekken over wat de ‘energie dataspace’ eigenlijk is, of zou moeten zijn.
Kortom: de digitaliserende energiewereld is geen abstract discussieonderwerp meer. Het is er al. De platforms ontstaan. En het gaat hard, heel hard. Maar, wat staat ons dan te doen? Wat moeten we samen oppakken en hoe?
We hebben ontwerpprincipes nodig
Werken aan nieuwe oplossingen heeft een kader nodig. Een gedragen kader waar mensen zich aan vast kunnen houden. Tegelijk heeft iedere locatie andere eisen en ook voldoende bewegingsruimte nodig. Je kan niet alles oplossen met één model. Daarom werken we komende jaren aan een set van ontwerpprincipes voor digitale toepassingen. Ontwerpprincipes bieden voldoende houvast en tegelijkertijd voldoende vrijheid. En natuurlijk zijn ze aan ontwikkelingen onderhevig.
Aansluiten bij de praktijk
Het ontwikkelen van de principes doen we in de praktijk, met de deelnemers en in de praktijk. We willen niet in de valkuil van de abstracte discussie over data vallen. Dat is niet helpend. Wat helpt is weten over welke data we het hebben gecombineerd met het doel en de context waarin deze gebruikt wordt. Daarom kiezen we ervoor om in het vervolg vijf gebruikscontexten als basis te nemen bij onze bijeenkomsten:
- Een gebouw (kan een huis zijn of een kantoor)
Bijvoorbeeld de HEMS- en BEMS-ontwikkelingen en alle partijen die daaraan werken; - Een energiegemeenschap
Denk aan de opkomst van energiecoöperaties, maar ook wijken waar steeds meer samengewerkt wordt; - Een lokaal bedrijvencollectief
Denk aan bedrijventerreinen. Schiphol. Industrie. Etc; - Gebieden waar bovenstaande allemaal samenkomen
Denk aan gemeenten, provincies etc. Denk aan sessies over aanbestedingsregels etc.
De trends waar we ons op richten
Om verbinding te houden tussen de verschillende contexten hebben we gekozen voor een aantal trends. Samen met de kerngroep hebben we de belangrijkste trends op het snijvlak van energietransitie en digitalisering opgehaald. Dat was een flinke lijst en na een uitgebreide discussie hebben we besloten ons op de volgende trends richten de komende jaren:
- Slimme platformen voor energiedelen;
- Slimme energiedeelplatformen nemen een vlucht en gaan van hobby naar toepassing. Daarbij staat de businesscase vaak boven interoperabiliteit wat op lange termijn problemen op zal leveren. Wat overigens niet betekent dat de businesscase niet relevant is, in tegendeel;
- Federatieve datastelsels
Overheden, maar zeker ook bedrijven, zien het belang van platformen waarbij de data bij de bron blijft. Is dit de opmars naar een tijd waar 'datalakes' niet meer de gedroomde oplossing zijn maar we met toestemming van de 'eigenaar' van de data de data delen? - Het 'Europese model' krijgt voet aan de grond
Bedrijven, industrie en burgers worden zich bewust van hun invloed op het systeem en laten zich horen. De protectionistische lobby groeit. Dat levert een polariserende discussie op die niet helpend is voor bestaande en nieuwe partijen en de kansen voor beide naar de achtergrond drukt.
Gebruik maken van opgebouwde kennis en netwerk
Er zijn waardevolle inzichten en modellen ontwikkeld afgelopen jaren door de deelnemers aan de Club van Wageningen, maar de kennis en ervaringsdeskundigheid van alle deelnemers bij elkaar is nog veel groter. Het netwerk heeft een enorme waarde voor partijen die aan de lat staan om energieoplossingen te ontwikkelen met een digitale component en onze missie onderschrijven.
Op de website (https://clubvanwageningen.nl/bijeenkomsten) staat een overzicht van alle bijeenkomsten en resultaten, een paar concrete voorbeelden:
- Europese model (Ruurd Priester)
- Publieke waarden kader (Rathenau Instituut ism Netbeheer NL)
- Energy match (TU/e)
- Public Stack (Waag)
- Referentie architectuur (Top Sector Energie Digitalisering)
- Digitaliseringsagenda (Top Sector Energy Digitalisering)
- Principes Wereld van B (NPRES/ Unify)
- Principes ‘gebiedsinnovatie’ (Nieuwe Kompas)
- Concrete vormen van data: statische data, transactiedata, data voor proces van sturing en beleidsdata (Club van Wageningen)
