Voldoet Distro energy aan de ontwerpprincipes?

Na de laatste Club van Wageningen bijeenkomst publiceerden wij op 20 oktober de 6 ontwerp principes voor het digitale systeem dat lokaal het energiesysteem aanstuurt. Ter plekke toetsten we deze op drie verschillende gebieden: Breda, Den Haag en Emmen. Op 6 februari 2024 kwamen we opnieuw bijeen en hebben we de principes getoetst in het innovation doc in de haven van Rotterdam. Kennard Brandenburgh van Distro energy durfde het aan om met de principes in de hand naar hun software te kijken. Distro energy, verbonden aan het havenbedrijf in Rotterdam wil met behulp van hun platform van iedereen een energiehandelaar maken zo onderling energie uit te laten wisselen. In het innovation doc doen ze dat al in de praktijk. Daar zijn we met een afvaardiging van de Club van Wageningen wezen kijken. Er was een mooie mix aanwezig, denk aan mensen van stimuleringsprogramma’s, netbeheerders, leveranciers, startups, wetenschappers, lokale overheden, landelijke overheden en verschillende landelijke programma's. Blijven de principes overeind? Voldoet Distro energy aan de principes? 

Energiehandelsplatform in de praktijk

Als het gaat om het afstemmen van energiegebruik op verschillende tijdstippen is de haven een uitgelezen plek. Dat geldt zeker ook voor het innovation doc waar startups hun plek hebben gevonden die vaak een flink energiegebruik hebben. Denk aan de Hyperloop, golfslagbaden voor onderzoek en 3D beton kopieermachines. Interessante bedrijven, in een minstens zo inspirerende omgeving. Tijdens de rondleiding hebben we de verschillende bedrijven bekeken, we eindigden bij de batterij die Distro geplaatst heeft en die onderdeel is van het handelsspel dat daar in de praktijk plaats vindt. In de rondleiding kwam het gesprek al levendig op gang. Rondlopen in de praktijk helpt enorm om het goede gesprek te voeren. Vragen zijn breed en soms ineens heel gericht: Passen bedrijven hun processen aan op basis van beschikbare energie? Is dat een raspberry pi? Is er hier congestie? Hoe groot is de batterij? Bepalen jullie zelf de prijzen? Het werd af en toe zeer technisch, maar al snel was de groep op een gedeeld begripsniveau. 

Toetsen aan de principes

Bij terugkomst in de loft met een prachtig uitzicht over de haven ging de groep in delen aan de slag met de ontwerpprincipes. Maar niet voordat we Distro - en Kennard in het bijzonder - een compliment maakten voor de transparantie die zij bereid zijn te geven in deze bijeenkomst. De uitkomsten van de discussies per groep werden vervolgens plenair besproken. De gedeelde inzichten delen we hieronder per principe:

Principe 1: Lokale belangen worden democratisch afgewogen:
"De zeggenschap over aansturing is democratisch geborgd zodat de lokale belangen goed afgewogen worden. Denk bijvoorbeeld aan lokale marktplaatsregels."

• In het innovation doc zitten vooral 'startups' in een gecontroleerde omgeving. Het gesprek over de zeggenschap over elektriciteit vinden ze vaak niet zo relevant. "Het moet gewoon werken." Dat lijkt in deze context ook logisch. Distro geeft aan dat dit anders is in de buitenwereld waar meerdere partijen een rol spelen met gevestigde belangen;
• Het gesprek over het doel van het lokale systeem is essentieel in een groep met bedrijven. Als dat voor de duurzaamheidsdoelstelling is staan andere zaken voorop dan wanneer het gaat om winstmaximalisatie;
• Om de belangen goed democratisch te borgen is een organisatievorm nodig waarin de afspraken vsstgelegd kunnen worden;
• De software ontwikkelaar van Distro komt zelf tot de conclusie dat er nog te weinig inzicht is in de algoritmes zodat overeenstemming nog niet altijd te realiseren is. Daar wil hij aan werken in het vervolg.

Principe 2: Controleerbaarheid en toetsing:
"De systemen en de governance (inclusief rollen en verantwoordelijkheden) zijn transparant, toegankelijk, begrijpelijk en controleerbaar zodat getoetst kan worden of de democratisch gemaakte afspraken geborgd zijn."

• In de context van een handelsplatform zijn smart contracts een belangrijk onderdeel. Dat is voor veel mensen een ingewikkelde wereld die niet altijd begrijpelijk is. Hoe zorg je dat smart contracts controleerbaar zijn en koppel je dat aan reguliere boekhouding?
• Voor mensen die het wel begrijpen kunnen smart contracts privacy nadelen hebben omdat je er zaken uit kan afleiden. Belangrijk dat Distro daar scherp op is blijft.

Principe 3: Het is energetisch én digitaal betrouwbaar en veilig. 
"Het borgt de kaders die de netbeheerder stelt vanuit het energienetwerk en voldoet aan cyber security eisen zodat de kritische infrastructuur niet in gevaar komt."

• Platform richt zich meer op handel, niet op sturing. Energetische veiligheid niet echt een issue;
• Let op de cybersecurity van de assets! hoe is die geregeld als je gaat samen werken met iemand die stuurt?

Principe 4: Toekomstbestendigheid en voorkomen van vendor lock in. 
"Het maakt gebruik van open standaarden zodat onderdelen van het systeem vervangen kunnen worden, het toekomstbestendig is en vendor lock in voorkomt."

• Op dit moment denkt Distro na over koppelingen met EMS systemen met behulp van open standaarden en API's
• Er lijkt geen sprake van een Lock in op het platform

Principe 5: Borgen van privacy en data opslaan bij de bron. 
"Het slaat noodzakelijke data zo dicht mogelijk bij de bron op en geeft de gebruiker regie zodat we privacy borgen en redundantie voorkomen."

• Privacy lijkt goed geborgd.
• Het opslaan bij de bron is om praktische redenen centraal geregeld

Principe 6: Maximale weerbaarheid en minimale CO2 belasting.
"Intelligentie is zo veel mogelijk aan de randen van het lokale energiesysteem ingebouwd zodat er minimaal dataverkeer en rekenkracht van datacenters nodig is en het systeem weerbaar is en een minimale CO2 belasting heeft."

• We komen erachter dat dit principe alleen ingevuld kan worden als 5 ook geregeld is. 

Voldoet Distro aan de principes?

We hanteren bij Club van Wageningen het pas toe of leg uit principe. Perfect voldoen aan alle principes is in de deze fase van de ontwikkeling van het digitale systeem een enorme uitdaging. Juist ook omdat opdrachtgevers nog leren in de eisen die ze moeten stellen. Ook Distro voldoet nog niet op alle fronten aan de principes, maar ze acteert zeker in de geest van de principes en werkt er hard aan om deze mee te nemen. Het zou interessant zijn om dit gesprek te herhalen op een plek waar ook de opdrachtgevers aanwezig zijn.

Werken met de principes is enorm helpend

De groep als geheel ervaart de principes als enorm helpend bij het voeren van het gesprek. Deze helpen om een digitaal systeem dat lokaal het energiesysteem aanstuurt van alle kanten te bekijken.